Editor Note: โพสต์นี้เขียนโดยหมอลู Luficer ผู้ครำ่หวอดประจำวงการจักรยานครับ
สิ่งที่สำคัญไม่ยิ่งหย่อนไปกว่าเสื้อผ้าหน้าผม รองเท้า หมวกกันกระแทก ถุงมือ ก็คงจะเป็นแว่นกันแดดที่แหละครับ เพราะมันคือ หนึ่งในองคาพยบของแฟชั่นคนปั่นจักรยาน
นอกจากความสวยงามแล้ว แว่นกันแดดยังทำตัวเป็นเกราะป้องกันดวงตาอันเป็นที่รักของเรา ไม่ว่าจะเป็นการกรองแสงแดดที่มีอย่างเหลือเฟือ กรองรังสี UV ป้องกันวัตถุแปลกปลอมที่พุ่งเข้ามาหาดวงตาของเรา ป้องกันลมที่จะเข้ามาเป่าให้ตาแห้ง
แว่นกันแดดสำหรับการปั่นจักรยานมีตัวเลือกเยอะครับ และมีหลายเรื่องที่คุณควรรู้ก่อนจะซื้อมาใช้งานจริงๆ จังๆ อย่างที่เขาว่า ดวงตาเราเสียแล้วไม่มีอะไหล่เปลี่ยน มาดูกันดีกว่าว่าต้องพิจารณาอะไรบ้างก่อนจะซื้อแว่นกันแดดมาใส่ปั่นกัน
1. แว่นกรองแสงได้ดีแค่ไหน?
เราเคยรู้ไหมว่า เลนส์ของแว่นรุ่นนั้น รุ่นนี้ เหมาะสำหรับการใช้งานแบบไหน? ยอมให้แสงผ่านได้กี่เปอร์เซนต์? กรองแสงแบบ neutral หรือ contrast?
การหยิบเอามาลองแป๊บๆ แล้วชอบ ก็ไม่ได้หมายความว่ามันจะตอบโจทย์ภาคสนามให้กับเราได้เสมอไปครับ
โดยทั่วไปแล้ว แว่นที่ยอมให้แสงผ่านได้ไม่เกิน 10% ก็จะเหมาะกับสภาพแสงที่เจิดจ้า แว่นที่ยอมให้แสงผ่านได้ 10-20 % จะเหมาะสำหรับแสงในระดับค่อนข้างแรง ส่วนที่ยอมให้แสงผ่านได้มากกว่า 20% ก็จะเหมาะสำหรับแสงที่สว่างน้อยลงไปตามลำดับ
แว่นที่เพิ่มcontrast จะทำให้เราสามารถแยกแยะวัตถุในเงามืดได้ง่ายขึ้น เช่น แว่นสำหรับใช้กับการปั่นจักรยานในป่า ก็ควรจะเลือกเลนส์ที่เพิ่มcontrast เพราะจะทำให้สามารถแยกแยะหลุม รากไม้ ออกจากเศษใบไม้ได้ดีขึ้น
ส่วนเรื่องของ UV นั้น บอกตรงๆว่าแว่นตาโดยทั่วไป แม้แต่แว่นกระจกใสธรรมดาก็ลดทอน UV ออกไปจนแทบจะไม่เหลือระดับที่เป็นอันตรายแล้ว ส่วนที่นำเสนอกันว่ากรองได้มากถึง 99.99% นั้น ก็ถือว่าของเขาดีจริงครับ
2. คุณสมบัติในการรับแรงกระแทก
เลนส์ของแว่นกันแดดที่ใช้ในการกีฬาจะหล่อมาจากวัสดุ polycarbonate ที่มีความเหนียว ไม่แตกเป็นชิ้น ไม่ทะลุกันง่ายๆ บางยี่ห้อนี่ยิงกันด้วยกระสุนลูกซองยิงนกยังไม่ทะลุเลยด้วยซ้ำ นั่นคือถ้าเกิดอุบัติเหตุอะไรขึ้นขึ้นก็มั่นใจได้ว่าชิ้นเลนส์มันจะไม่แตกมาบาดลูกตาเราได้ง่ายๆ
3. แว่นกันแดดหรูต่างกับของปลอมยังไง?
ความเป๊ะของเสื้อผ้าหน้าผมบ่อยครั้งที่มันเป็นอริกับกระเป๋าเงิน ของเลียนแบบจึงเป็นทางเลือกที่หลายคนปฏิเสธไม่ได้ หลายคนคงจะสงสัยว่าทำไมของแท้มันแพงเว่อร์นัก แล้วมันแตกต่างจากของเลียนแบบอย่างไร
a.) การออกแบบ: เคยคิดไหม? กว่าจะออกแบบแว่นตาสักรุ่น ต้องคำนวณกันว่าหน้าคนโดยเฉลี่ยเป็นยังไง สันจมูก โหนกแก้ม ความกว้างของหน้า รูปร่าง ความโค้งของเลนส์ ใส่แล้วดูดีมีชาติสกุล มันเป็นงาน R&D ที่ลงทุนกันเยอะครับ คนที่เลียนแบบไม่ต้องคิดเรื่องพวกนี้เลย
b.) คุณภาพเลนส์: หลายคนอาจจะคิดเพียงว่า มันกรองแสงได้เหมือนๆกัน ส่วน UV เองก็อย่างที่บอกแล้วว่าแว่นกระจกใสๆธรรมดาก็ยังกรองไปจนไม่เหลืออันตรายใดๆ แล้วมันจะมีอะไรทำให้มันแพงกว่า คุณภาพของเลนส์กรองแสงนั่นแหละครับที่แตกต่างกัน ของแท้นั้นจะมีผิวของเลนส์ที่ถูกขัดจนราบเรียบ หนาเท่ากันทั้งแผ่น coating อย่างสม่ำเสมอ หนาเพียงพอ เมื่อมองผ่านเลนส์กรองแสงของแท้ เราจะพบความสบายตา เวลากรอกตาไปมา จะไม่มีอาการที่เรียกว่า “หลอกตา” เหมือนกับที่เราจะพบกันประจำในแว่นเลียนแบบ ยังไม่นับเรื่องของความใส หรือ clarity ที่ของเลียนแบบไม่สามารถทำได้ดีเท่า
c.) ความปลอดภัย: ลำพังเพียงแต่ชิ้นเลนส์กรองแสงอย่างเดียวนั้น อาจจะไม่ค่อยต่างกันนัก โดยส่วนตัวผมเคยทดสอบเลนส์ของแว่นจากคลองถมด้วยการใช้ปืน BB อัดแก๊สแรงสูงจ่อยิงในระยะไม่เกิน 6 นิ้ว พบว่าไม่สามารถทำให้ชิ้นเลนส์แตกหักหรือทะลุได้ (วัดความเร็วปากกระบอกและมวล ผ่าน High velocity , low mass impact test ได้สบายๆ) แต่ชิ้นเลนส์กระเด็นหลุดออกจากตัวแว่น พูดง่ายๆว่า องค์รวมของการเป็นแว่นแตกต่างกัน!!! เพราะเลนส์อาจจะทนต่อแรงกระแทกได้ แต่ตัวแว่นเองกลับไม่สามารถทนทานได้ นอกจากนี้แว่นที่ออกแบบเปลือยกรอบล่าง ขอบของเลนส์จะสัมผัสกับโหนกแก้มโดยตรง แว่นของแท้เขาคำนึงเรื่องนี้ไว้แล้ว จึงขัดเจียรขอบเลนส์จนไร้ขอบคม เอานิ้วลูบแล้วจะเนียนไปหมด ในขณะที่ของเลียนแบบจะยังเหลือขอบคม เอานิ้วลูบแล้วสะดุด
เมื่อเกิดอุบัติเหตุ ชิ้นเลนส์อาจจะไม่แตกเหมือนๆกัน แต่แว่นเลียนแบบอาจจะสร้างความเสียหายให้แก่ใบหน้าของเรา เช่น ขอบล่างของเลนส์ที่คมจะบาดใบหน้าและโหนกแก้ม ชิ้นเลนส์อาจจะหลุดออกมาจากตัวแว่นทำให้เกิดอันตรายต่อดวงตา ตัวแว่นอาจจะหัก ขาแว่นอาจจะหลุดมาทิ่มแทง ทั้งนี้เป็นเพราะคุณภาพของวัสดุที่เอามาประกอบเป็นตัวแว่นแตกต่างกัน ยังไม่นับคุณภาพของยางรองดั้ง ยางรองขาแว่นที่แข็งกระด้าง สร้างความระคายเคืองกับผิวหนังเมื่อใช้งานอย่างต่อเนื่อง
4. แว่นราคาประหยัดที่ไม่ใช่ของลอกเลียนแบบ
ในตลาดสินค้าจักรยาน ก็ยังมีแว่นกันแดดราคาปานกลางที่มี designของตนเอง แว่นบางยี่ห้อใช้เลนส์ที่ผ่านการรองรับจากค่ายดังอย่าง Zeiss แต่ราคาก็ไม่ได้โหดร้าย แว่นราคาประหยัดนั้นอาจจะไม่ได้มี Optics ดีเลิศแบบแว่นราคาแพงๆก็จริง แต่คุณภาพโดยรวมก็ยังดีกว่าและป้องกันเราจากอุบัติเหตุได้ดีกว่าแว่นลอกเลียนแบบ
5. ศัตรูของแว่นกันแดดที่คุณนึกไม่ถึง !!
นั่นคือ ครีมกันแดด !!! โดยเฉพาะครีมกันแดดที่ทำมาสำหรับผู้ใหญ่ และมี SPFสูงๆ แว่นกันแดดแพงๆอย่าง Oakley จะเคลือบ tint เอาไว้ด้านในของเลนส์เพื่อป้องกันการถูกขีดข่วนเมื่อมีอะไรมากระทบกับผิวหน้าของเลนส์ แต่ tint จะสัมผัสกับครีมกันแดดบนโหนกแก้ม หากใช้งานแล้วไม่รีบทำความสะอาดล้างออกด้วยสบู่หรือแชมพู ส่วนใหญ่จะจบลงด้วยการลอกตัวของ tint
นอกจาก tint ที่เคลือบผิวเลนส์แล้ว สีที่เคลือบตัวแว่นและขาแว่นก็ยังแพ้ครีมกันแดดด้วย บางยี่ห้ออย่าง Briko แม้แต่ยี่ห้อหรูอย่าง Rudy Project เองก็ยังจบด้วยสีที่เคลือบไว้เกิดอาการย่น หรือลอกหลุดได้
ทางป้องกันก็ง่ายนิดเดียว หาครีมกันแดดที่ผลิตมาสำหรับทารกหรือเด็กเล็ก ซึ่งจะมีส่วนผสมหลักคือ titanium dioxide ซึ่งจากประสพการณ์แล้วไม่เคยสร้างอันตรายที่น่ากลัวแบบสูตรผู้ใหญ่ แต่ถ้าใช้เสร็จแล้วไม่ยอมทำความสะอาด ก็ยังพบว่ามีผลข้างเคียงเกิดขึ้นได้บ้าง แต่น้อยกว่าสูตรสำหรับผู้ใหญ่
6. ถ้าอยากใส่แว่นกันแดดแต่มีปัญหาเรื่องสายตา
เรามีทางเลือกอยู่พอหลายวิธี แต่ต้องดูว่าช่องทางไหนเหมาะสำหรับความต้องการและการใช้งานของเราี่สุด
- แว่นกันแดดหลายยี่ห้อจะมี Clip On เป็น Option ให้สามารถตัดเลนส์สายตาแล้วใส่ซ้อนเข้าไปด้านหลังแว่นกันแดดได้
- ใส่คอนแทคเลนส์ แล้วสวมแว่นกันแดดกันไว้ วิธีนี้จะต้องเลือกแว่นที่ทรงเข้ากับหน้า ใส่แล้วไม่หล่นลงมาเปิดช่องให้ลมเข้าตาได้ หรือลมไม่รั่วเข้ามาโกรกตา เพราะนอกจากตาจะแห้งเอาง่ายๆแล้ว ฝุ่นก็ยังอาจจะเข้ามาแถมให้อีก ซวยซ้ำ ซวยซ้อนนะครับ
- กรอบแว่นกันแดดส่วนใหญ่ (ที่ไม่ใช่แบบเลนส์ชิ้นเดียวครอบทั้งใบหน้า) สามารถตัดเลนส์สายตาใส่ได้เลยเช่นกัน เราอาจจะเลือกให้ร้านทำ tint สีชาหรือสีดำกันแดดก็ได้ แน่นอนว่าตัวเลือกนี้คุณภาพเลนส์ที่ได้นั้นขึ้นอยู่กับเลนส์ที่เราเลือกตอนตัด คงไม่ได้แบบเดียวกันกับเลนส์ที่มากับแว่นกีฬาจริงๆ ทั้งนี้ทั้งนั้น ผู้ผลิตแว่นกันแดดหลายยี่ห้อมีตัวเลือกให้เราตัดเลนส์สายตาโดยใช้เลนส์กีฬาของเขาด้วย เป็นทางเลือกที่ให้คุณภาพดีที่สุด แต่ราคาก็สูงตามตัวเช่นกันครับ
