เห็นจั่วหัวโพสต์ด้วยตัวเลขความเร็ว AV49 คุณอาจจะไม่แปลกใจ เพราะมันเป็นความเร็วธรรมดาของนักปั่นอาชีพในยุคสมัยนี้ แต่ถ้าพูดถึงความเร็วเฉลี่ยๆ เยอะๆ อย่างนี้เรานึกถึงอะไร? คุณอาจจะจินตนาการภาพโปรอย่างโทนี มาร์ติน ปั่นจักรยานทรง Time Trial สุดลู่ลม พร้อมกับล้อคาร์บอนขอบสูง สกินสูทรัดรูป หมวกกันน๊อคเรียวยาวไปถึงหัวไหล่ และท่าปั่นที่แผ่นหลังเรียบจนแทบจะตั้งไข่ได้ ทั้งหมดนี้ก็เพื่อลดแรงต้านอากาศ ให้ได้ความเร็วสูงสุดและทำเวลาได้น้อยที่สุด
แต่นั่นไม่ใช่สิ่งที่ “ราชันย์” แห่งการปั่น Time Trial มีเมื่อ 36 ปีที่แล้ว
ตัวเลข AV49 ที่ผมพูดถึงเป็นสถิติในปี 1978 ของอัลเฟรด เอนเจอร์ส นักปั่นจักรยานสมัครเล่นชาวอังกฤษ เขาคือผู้ชายคนแรกของโลกที่ปั่นจับเวลาบุคคล (Individual Time Trial) ในประเภทระยะทาง 40 กิโลเมตรได้เร็วกว่า 50 นาที…
Alfred ‘The King” Engers
โลกจักรยานเมื่อ 36 ปีก่อนยังไม่รู้จักคำว่าเฟรมคาร์บอน วัตต์ พาวเวอร์มิเตอร์ แอโรไดนามิก สกินสูท แอโรบาร์ จักรยานยังทำด้วยเหล็ก และหนักกว่า 15 กิโลกรัม ยังไม่มีคำว่าบันไดคลิปเลส มีแต่ตะกร้อ ล้อเหล็ก และชุดปั่นที่ทำจากขนสัตว์…
เอนเจอร์สเริ่มประสบความสำเร็จในวงการ Time Trial อังกฤษตั้งแต่เขายังเด็ก เข้าวัย 17 ปี เขาสามารถปั่นจบคอร์ส 40 กิโลเมตรด้วยเวลาน้อยกว่าหนึ่งชั่วโมงจนเป็นเรื่องธรรมดา (ก็คือ AV40++) และถึงจะไม่ใช่โปร เขาก็ผงาดง้ำในหมู่นักปั่น TT อังกฤษกว่า 10 ปีเต็ม เป็นแชมป์ TT 40K อังกฤษถึง 6 สมัยซ้อน จนได้รับฉายา “The King” ราชันย์แห่งท้องถนน
เอนเจอร์สทำลายสถิติ TT 40K ถึง 4 ครั้ง จนถึงวันที่ 5 สิงหาคม 1978 ที่เขาทำความเร็ว AV49 ได้เป็นครั้งแรกของโลก เป็นสถิติที่ยืนหยัดได้นาน 12 ปีเต็ม จนเทคโนโลยีและการฝึกซ้อมร่วมสมัยช่วยให้นักปั่นรุ่นใหม่เอาชนะเขาได้
ฝันให้ไกล ไปให้ถึง
เห็นปั่นเร็วเป็นจรวดแบบนี้ เอนเจอร์สไม่ใช่คนเก่งตั้งแต่เด็กเหมือนโปรแข้งทองในสมัยนี้ ที่จริงเขาเรียนไม่จบมัธยมปลายด้วยซ้ำ ด้วยนิสัยเกเรจนครูประจำชั้นถึงกับบอกว่าจะยังไงก็ต้องไล่ออกจากโรงเรียนให้ได้ แน่นอนว่าเขามีทักษะและมีพันธุกรรมนักปั่นที่ดีกว่าเด็กวัยเดียวกัน แต่ก็ไม่สามารถสานต่อความฝันเข้าสู่วงการนักปั่นอาชีพได้ หน้าที่การงานและครอบครัวทำให้เขาไม่ได้ฝึกซ้อมและลงแข่งมากเท่าที่ตั้งใจไว้
แต่ใช่ว่าเป็นมือสมัครเล่นแล้วจะเร็วไม่ได้ เอนเจอร์สตั้งหน้าฝึกซ้อมการปั่น Time Trial อย่างจริงจัง เพราะเป็นการแข่งขันประเภทเดียวที่เขาไม่จำเป็นต้องพึ่งสปอนเซอร์และทีมต้นสังกัด เปิดโอกาสให้นักปั่นทุกคนแข่งกันทำเวลาได้เต็มที่ จนในที่สุดเขาได้แชมป์ Time Trial ประเภท 40 กิโลเมตรต่อกันถึง 6 สมัย
แค่ความขยันยังไม่พอ เอนเจอร์สเป็นยอดนักประดิษฐ์จักรยานแห่งยุคที่พยายามสรรหาความได้เปรียบทุกอย่างเท่าที่จะทำได้ ไม่ว่าจะเป็นการเจาะรูคอมโพเนนท์ต่างๆ ทั้งแฮนด์ สเต็มและหลักอาน ซึ่งเป็นเทรนด์ในสมัยนั้นที่นักปั่นคิดว่ามันจะช่วยลดแรงต้านลม (จริงๆ แล้วมันต้านลมมากกว่าเดิม) เอ็ดดี้ เมิร์กซ์ที่ทำลายสถิติ Hour Record ในปี 1974 ก็ใช้จักรยานที่ถูกเจาะจนพรุน ว่ากันว่าถ้าเมิร์กซ์ไม่เจาะเฟรม เขาอาจจะทำเวลาได้ดีกว่าเดิมเสียด้วยซ้ำ บ่อยครั้งที่คู่แข่งต้องตกใจกับจักรยานของเอนเจอร์สที่ดูเหมือนจะเชื่อมเสร็จในคืนก่อนแข่งเท่านั้น!
Time Trial is in our blood
จิตวิญญาณแห่งการปั่นสู้เวลาของชาวอังกฤษก็ยังคงสืบเนื่องมาจนถึงปัจจุบันนี้ครับ ในวงการ TT อังกฤษยังเต็มไปด้วยคนธรรมดา ทำงานแบบ Full Time ที่ใช้เวลาว่างปั่นซ้อมเพื่อแข่งจับเวลา แชมป์ TT 40K คนปัจจุบันคือแมธธิวส์ บอททรีล บุรุษไปรษณีย์กับเจ้าของความเร็ว 49.97 กิโลเมตรต่อชั่วโมง
ก็น่าทึ่งดีนะครับ ลองดูรูปเอนเจอร์สข้างล่างนี้ แล้วเทียบกับรูปท่าปั่นแอโรและอุปกรณ์ไฮเทคของบอททรีล ซึ่ง AV แทบไม่ต่างกัน! (แต่จะเทียบกันตรงๆ ก็ไม่ได้เพราะเราไม่รู้สภาพลม เส้นทาง และปัจจัยอื่น เองเจอร์สบอกว่าวันที่เขาทำสถิติ เขามีลมส่งในขาไปประมาณ 4kph แต่ถ้าหักลบกับอุปกรณ์เขาแล้ว ก็ไม่น่าจะได้เปรียบแมธธิวส์มาก)
สำหรับมนุษย์เงินเดือนอย่างเรา ปั่นให้ได้ AV40 สักชั่วโมงคนเดียว แบบไม่มีคนลาก ไม่มีลมส่งนี่อาจจะเป็นไปได้ยาก ไม่ว่าจะมีอุปกรณ์แอโรลู่ลมช่วยสักแค่ไหนก็ตาม ใช้รถ Time Trial ยังถือว่าหินถ้าอ่อนซ้อม
เชื่อว่า “ราชันย์” เอนเจอร์ส จะเป็นบุคคลในความทรงจำอีกหนึ่งคนที่ช่วยให้คุณอยากออกไปทำลายสถิติตัวเองแน่ๆ ครับ
ผลงานของ Alfred Robert Engers
UK time trial competition records
1959 – 25 miles (40 km) – riding for Barnet CC – 55m 11s
1969 – 25 miles (40 km) – Polytechnic CC – 51:59
1969 – 25 miles (40 km) – Polytechnic CC – 51:00
1975 – 30 miles (48 km) – Woolwich CC – 1:02:27
1978 – 25 miles (40 km) – Unity CC – 49:24
UK 25 mile time trial national championships
1969 – riding for Polytechnic CC – 54:42
1972 – Luton Wheelers – 53:40
1973 – Luton Wheelers – 54:58
1974 – Archer Road Club – 54:50
1975 – Woolwich CC – 54:01
1976 – Woolwich CC – 54:37
