คำว่า “เร็วที่สุดในโลก” คงเป็นอะไรที่เราเห็นกันจนชินตาหรือเอือมระอา โดยเฉพาะจาก CeramicSpeed ผู้ผลิตลูกปืนจักรยานชื่อดังจากเดนมาร์ค ที่ขยันพัฒนาอุปกรณ์ช่วยลดแรงเสียดทานต่างๆ ในจักรยานครับ
ในงาน Eurobike ปีนี้ CeramicSpeed เปิดตัวน้ำมันหยดโซ่จักรยาน UFO Drip Chain Coating ที่เคลมว่าเร็วที่สุดในโลก ช่วยล่อหลื่นระบบขับเคลื่อนจักรยานประหยัดแรงคนปั่นได้มากถึง 3-4 วัตต์เลยทีเดียว
เซฟแรงแบบนี้โม้หรือเปล่า?
เจ้าน้ำมันหยดโซ่ตัวนี้พัฒนาโดยเจสัน สมิธ ผู้ก่อตั้งบริษัท FrictionFacts ที่โด่งดังในเรื่องการทดสอบระบบขับเคลื่อนและจุดหมุนจักรยานเพื่อหาน้ำมันหยดโซ่ ลูกปืน ลูกรอก ที่เร็วที่สุดในโลก FrictinFacts ตั้งอยู่ในโคโรลาโด้สหรัฐอเมริกา และมีมาตรฐานการทดสอบที่น่าเชื่อถือในฐานะผู้ทดสอบกลาง ไม่ขึ้นกับบริษัทไหนๆ จนสมิธกลายเป็นหนึ่งในผู้เชี่ยวชาญด้านลูกปืนและสารหล่อลื่นในจักรยานเป็นระดับหัวแถวของวงการครับ
ไม่นานมานี้ CeramicSpeed ตัดสินใจซื้อบริษัท FrictionFacts และแน่นอนว่าได้ Jason Smith มาเข้าร่วมทำงานด้วย ซึ่งสมิธก็รับหน้าที่วิจัยและพัฒนาหาสูตรน้ำมันหยดโซ่ที่เร็วกว่าคู่แข่งในตลาดทุกตัว
ก่อนหน้านี้สมิธพัฒนาแวกซ์ที่ใช้เคลือบโซ่สูตรพิเศษในชื่อ CeramicSpeed Ultra Fast Optimization (UFO) ที่ช่วยลดแรงเสียดทานได้ 3-5 วัตต์ แต่มีราคาสูงและใช้งานได้ไม่กี่ร้อยกิโลเมตร และเป็นโซ่ที่โปรทีมหลายทีมใช้ในสเตจสำคัญในแกรนด์ทัวร์
ปัญหาคือโซ่มีราคาสูงและคนทั่วไปหาซื้อใช้ได้ลำบากแถมยังไม่ทน สมิธอยากจะพัฒนาน้ำมันหยดโซ่ที่ให้ประสิทธิภาพใกล้เคียงกันและราคาถูกกว่า ไม่ต้องเปลี่ยนโซ่หรือนำไปเคลือบแว๊กซ์ใหม่บ่อยๆ
สมิธกล่าวว่า ถึงผู้ผลิตรายอื่นจะอ้างว่าน้ำมันหยดโซ่ของตัวเองเร็วที่สุด แต่มีน้อยรายที่ผ่านการทดสอบอย่างละเอียดและเทียบกับคู่แข่งครบทุกแบรนด์ สมิธและ CeramicSpeed ทดสอบด้วยวิธีการมาตรฐานที่ใครๆ ก็สามารถใช้วิธีการเดียวกันทดสอบได้เอง (อ่าน protocol การทดสอบได้ที่นี่) ผ่านการทดสอบกว่า 1,400 ชั่วโมง และผลที่ได้คือ ที่การออกแรงปั่น 250 วัตต์ด้วยรอบขา 95rpm โซ่ที่เคลือบด้วย UFO Drop สูญเสียแรงประมาณ 4 วัตต์ เทียบกับผลิตภัณฑ์ของแบรนด์อื่นที่เสีย 4.5-9 วัตต์
ส่วนผสมของ UFO Drip ประกอบด้วยแว๊กซ์ น้ำมันและ friction modifer 10 ชนิด จุดเด่นคือเมื่อหยดลงไปบนโซ่แล้วน้ำมันจะแข็งตัวคล้ายๆ แว๊กซ์ ซึ่งช่วยให้ฝุ่นไม่เกาะจับช่วยยืดอายุการใช้งานโซ่ให้ยาวนานขึ้นและประสิทธิภาพความลื่นนั้นติดทนกว่าน้ำมันหยดโซ่ทั่วๆ ไป
เป้าหมายของ CeramicSpeed คือสร้างน้ำมันหยดโซ่ที่เซฟวัตต์เยอะที่สุดโดยผู้ใช้ไม่ต้องส่งโซ่ไปเคลือบที่ CeramicSpeed ถึงจะไม่เร็วเท่า UFO Chain แต่ UFO Drip ก็ใช้งานง่ายกว่า
แต่เพื่อให้ได้ประสิทธิภาพสูงสุด เราจะหยดมันแบบการหยดโซ่ธรรมดาๆ ไม่ได้ครับ
UFO Drip ทำงานยังไง?
สมิธกล่าวว่า เป็นธรรมดาที่ฝุ่นจะเกาะโซ่จากการปั่นทั่วไป เม็ดฝุ่นเหล่านี้มันแทรกซึมเข้าไปในส่วนเคลื่อนไหวของโซ่ทำให้เกิด “แรงยึดติด” (stiction)
แรงยึดติดก็คือ แรงเสียดทานระหว่างชิ้นส่วนที่หมุนขยับได้ ในโซ่จักรยานนั้นแรงยึดติดเกิดขึ้นในหมุดโซ่ ข้อต่อโซ่ ตัวโซ่ (plates) และแกนโซ่ รวมๆ แล้วโซ่หนึ่งเส้นมีจุดที่มีแรงยึดติดกว่า 40,000 จุด และในทุกการควงบันไดหนึ่งรอบแรงเสียดทานเหล่านี้มันทำให้เราเสียแรงในการปั่น โดยเฉพาะถ้าโซ่มีฝุ่นผงติดแทรกอยู่ในสารหล่อลื่นที่เราใช้
สมิธแก้ปัญหานี้โดยการเปลี่ยนสภาพน้ำมันหยดโซ่ให้มีพื้นผิวสัมผัสคล้ายแว๊กซ์ นั่นคือเมื่อหยดโดนโซ่แล้วน้ำมันจะแข็งตัวคล้ายๆ กับการเคลือบโซ่ด้วยแว๊กซ์ ซึ่งพบว่าฝุ่นเกาะติดยากกว่ามากและทำให้โซ่ทนทานขึ้นเพราะเม็ดฝุ่นเข้าไปเสียดสีจุดหมุนต่างๆ ของโซ่ได้น้อยลง
ใช้งานยังไง?
แน่นอนว่าจะหยดเจ้า UFO Drip แบบน้ำมันธรรมดาๆ ไม่ได้ครับ CeramicSpeed แนะนำว่า
- ควรเริ่มใช้กับโซ่ใหม่เท่านั้น ก่อนใช้งานควรปั่นบนโซ่ใหม่ก่อนสักสองชั่วโมงเพื่อให้โซ่เบรคอิน ทำงานเข้าที่ก่อน
- จากนั้นต้องล้างโซ่ให้สะอาด ใช้ degreaser ที่แรงที่สุดที่จะหาได้ล้างสารหล่อลื่นที่มากับโซ่ให้หมด แล้วทิ้งไว้ให้แห้งสนิท เพื่อที่ UFO Drip จะซึมเข้าสู่จุดหมุนได้ลึกที่สุดโดยไม่ติดกับสารหล่อลื่นเก่าที่มากับโซ่
- จากนั้นใช้ UFO Drip หยดลงไปบนโซ่จนชุ่ม (ขวดนึงจะใช้ได้ประมาณ 15-20 ครั้ง) เสร็จแล้วทิ้งไว้ข้ามคืนให้แห้งโดยไม่ต้องเช็ด แต่ถ้าต้องรีบใช้ รอแค่สามสิบนาทีก็ได้ผลเช่นกัน
ด้วยราคาขวดละ 75 USD หรือประมาณ 2,500 บาท คงไม่เหมาะที่จะใช้ UFO Drip ทุกวันครับ CeramicSpeed แนะนำว่าเก็บไว้ใช้วันแข่งหรือวันที่ต้องการประสิทธิภาพแบบทุกวัตต์จริงๆ แต่ถ้าเงินถึงแล้วอยากใช้ทุกวันก็ได้เหมือนกันเพราะมันช่วยลดการสึกหรอของโซ่ได้ดีจากที่น้ำมันหยดแล้วมีสภาพเป็นแว๊กซ์เคลือบโซ่กันฝุ่นเข้าไปข้างในได้อีกชั้น
