Moots: เหตุผลของจักรยานไทเทเนียม

36 ปี เป็นเวลาที่ยาวนานในการทำธุรกิจ นานจนเราลืมไปว่าจักรยานบางยี่ห้อนั้นอยู่มานานกว่าแทบทุกแบรนด์ในตลาดตอนนี้

ในโลกจักรยานที่ทุกคนให้ความสำคัญกับเทคโนโลยีล่าสุด กับจักรยานที่เบากว่า เร็วกว่าและใหม่กว่า ก็ยังมีกลุ่มคนที่พอใจกับการทำจักรยานแค่ปีละพันกว่าคัน กับวัสดุประเภทเดียว และเป็นวัสดุที่นักปั่นไม่ได้ให้ความสำคัญหรือความสนใจสักเท่าไร

Moots คือผู้ผลิตจักรยานที่เรากำลังพูดถึง ชื่อนี้อาจจะคุ้นหูแต่เชื่อว่าหลายคนก็นึกไม่ออกว่าจักรยาน Moots หน้าตาเป็นอย่างไร อาจจะนึกออกเพียงว่า มันทำจากไทเทเนียม มีราคาแพง และไม่มีสีสันอะไรเลย

สารภาพตามตรง กับคนที่ชอบจักรยานประสิทธิภาพสูงแบบ DT เราก็ยังไม่ “เก็ต” ว่าจักรยานไทเทเนียมที่ดีนั้นมันมีสเน่ห์ตรงไหน เพราะงั้นเมื่อมีโอกาสได้พูดคุยกับคุณ Corey Piscopo ผู้อำนวยการฝ่ายขายของ Moots ที่มาปั่นในไทย เราก็ไม่รอช้าที่จะไปสอบถามให้หายข้องใจว่าทำไมต้องเป็น “จักรยานไทเทเนียม” ครับ 11 คำถามข้างล่างนี้คือบทสัมภาษณ์ของเรา

1. เราพยายามพัฒนาตัวเองทุกๆ วัน

การที่เราอยู่มาเกือบสี่สิบปี ทำให้เรามีเวลาปรับปรุงจักรยานและกระบวนการผลิตของเราเรื่อยๆ เลยครับ ถึงเราจะไม่ได้มีโมเดลใหม่ออกมาทุกๆ ปีเหมือนผู้ผลิตรายอื่นๆ แต่จักรยานของเราก็ดีขึ้นทุกปี เราทำสิ่งเล็กๆ น้อยๆ ให้ดีขึ้น ทำโรงงานให้ดีขึ้น มันเป็นทัศนคติที่ดีนะครับ คุณตื่นเช้ามาทำงานทุกวันแล้วคุณรู้ว่าทุกคนอยากทำงานของตัวเองให้ดีกว่าเดิม

เราถือคติว่าเราจะไม่หาทางลัด ไม่ลดต้นทุน เพราะวิธีการเหล่านี้ไม่ได้มาซึ่งจักรยานที่ดีที่สุดครับ

2. สิ่งที่เราใส่ใจที่สุดคือคาแรคเตอร์ของจักรยาน

การทำจักรยานไทเทเนียมมันใช้เวลานานครับ เราโชดดีที่มีเพื่อนร่วมงานเป็นคนที่คลั่งจักรยาน ทุกคนที่นี่ขี่จักรยานครับ มีตั้งแต่นักแข่งระดับทีมชาติไปจนถึงคนที่ปั่นเล่นแค่ช่วงสุดสัปดาห์​ เรามั่นใจได้ว่าจักรยานทุกคันของเราผลิตโดยคนที่ปั่นและเข้าใจจักรยานจริงๆ

ประสบการณ์ที่หลอมรวมกันของทุกคนช่วยให้เราหาข้อปรับปรุงจักรยาน Moots ได้ตลอดเวลา และการที่เราเป็นทั้งคนปั่นและคนสร้างจักรยาน มันทำให้เราเข้าถึงคนปั่นจักรยานเราได้จนสนิทเป็นเพื่อน

3.หัวใจของ Moots คือเราอยากเป็นคนที่ทุกคนเข้ามาทักทายได้

เราไม่อยากทำตัวเป็นจักรยานไฮโซที่ที่พอได้เป็นเจ้าของแล้วจะมองจักรยานอื่นๆ ต่ำกว่า

สมมติมีนักปั่นคนนึงฝันอยากจะมีจักรยานที่เขาใช้ได้ไปทั้งชีวิตสักคัน เป็นจักรยานในฝันของเขา เขาเริ่มจากจักรยานรุ่นเริ่มต้น แล้วค่อยๆ อัปเกรดมาเป็นรุ่นกลาง อาจจะเล่นจักรยานคาร์บอนไฮเอนด์เมื่อเริ่มมีทุนทรัพย์ แต่ถ้าวันหนึ่งเขาสนใจจักรยานไทเทเนียม เขามาคุยกับเรา เราอยากให้มันเป็นประสบการณ์ที่ดีที่สุด ที่เราจะแนะนำจักรยานให้เขาได้ตามความต้องการ และช่วยคลายข้อสงสัยที่เขามี

4. ชื่อ Moots มาจากจรเข้

นึกแล้วก็ขำดีครับ ตอนบริษัทเราเริ่มก่อตั้งในปี 1981 ผู้ก่อตั้งของเราเขาเป็นคนที่ชอบวาดรูปมาก ตอนเด็กเขามีดินสออยู่อันนึงที่มียางลบอยู่ชิ้นหนึ่งที่มีลายจรเข้ ตอนเขาก่อตั้งบริษัทเขาก็นึกไปถึงยางลบดินสอที่เขาเคยชอบชิ้นนั้น คำว่า Moots (มูทส์) เป็นเสียงร้องของจรเข้ในจินตนาการของผู้ก่อตั้งเราครับ

5. เราทำจักรยานแค่ปีละ 1,200 คัน

ปีก่อนๆ เราทำปีละ 900 คัน หรือ 1,000 คันบ้าง แต่ไม่เกินกว่านี้เท่าไร ปี 2017 เราผลิตไป 1,200 คันก็ถือเป็นการเติบโตที่ดีครับ แต่เราคงไม่ทำเยอะกว่านี้

ในโลกจักรยานแฮนด์เมดมีผู้ผลิตอยู่สองขนาด แบบแรกทำโดยทีมงานเล็กๆ ไม่เกิน 5 คนอย่าง Speedvagen หรือ Mosaic ซึ่งทำจักรยานได้ปีละ 50-100 คัน แล้วก็มีอย่างพวกเรา Moots หรือ Seven ที่ทำปีละพันกว่าคัน ใหญ่กว่านั้นก็เป็นแบรนด์ตลาดอย่าง Trek หรือ Specialized ที่ขายปีละเป็นหมื่นๆ คันครับ

เราเชื่อว่ากำลังผลิตประมาณนี้กำลังพอดีครับ ไม่เยอะเกินไปจนมองข้ามคุณภาพ และไม่น้อยเกินไปจนทีมของเราไม่มีประสบการณ์มากพอให้ปรับปรุงคุณภาพการผลิต

(DT Note: ในมุมกลับ แบรนด์ใหญ่อย่าง Giant ผลิตจักรยานปีละราวๆ 6 ล้านคัน)​

6. เหตุผลที่เราทำจักรยานไทเทเนียมอย่างเดียว

เพราะเราเชื่อว่าจักรยานที่ดีที่สุดต้องทำจากไทเทเนียม (เราเคยทำจักรยานโครโมลี่มาก่อน) ไทเทเนียมเป็นวัสดุที่น่าอัศจรรย์ครับ มันเบามาก แต่ก็แข็งแรงมาก และยังให้ตัวซับแรงสะเทือนได้ดีด้วย มันมีคุณสมบัติครบทุกอย่างที่จะผลิตจักรยานประสิทธิภาพสูงและใช้งานได้ไปตลอดชีวิต

ข้อเสียอย่างเดียวคือไทเทเนียมเป็นวัสดุราคาสูงครับ

9. เราต้องซื้อท่อไทเทเนียมล่วงหน้า 1-2 ปี

ท่อไทเทเนียมที่เราใช้ค่อนข้างแพงครับ ปกติมีแต่พวกบริษัทใหญ่ๆ ที่ทำธุรกิจอากาศยานและอวกาศที่จะใช้ท่อเกรดนี้ วิธีการผลิตท่อไทเนียมที่เราใช้มันซับซ้อนและใช้เวลามากกว่าแบบอื่นๆ ซึ่งทำให้มีราคาแพงแต่ก็ทนทานและแข็งแรงกว่ามาก

ปกติแล้วจักรยานไทเทเนียมส่วนใหญ่ในตลาดใช้ท่อไทเทเนียมที่ทำจากแผ่นไทเทเนียม เขาผลิตต่อโดยการเอาแผ่นไทเทเนียมมาม้วนกลม เชื่อม แล้วลบรอยเชื่อมอีกที แหล่งผลิตแผ่นไทเทเนียมราคาไม่แพงก็เช่นจีนและรัสเซีย แต่แผ่นไทเทเนียมที่ม้วนเป็นท่อกลมมีโอกาสแตกร้าวได้ง่าย

Moots ใช้ท่อไทเนเนียมที่ผลิตในอเมริกา ที่ทำผ่านกระบวนการอัดรีด (extrusion) (ดูวิดีโอกระบวนการผลิตท่อกลวงแบบอัดรีดได้ที่นี่) ในอเมริกามีโรงงานจักรยานแค่สองโรงที่ใช้ท่อไทเนียมที่ทำจากการอัดรีด ซึ่งผลิตโดยการนำก้อนไทเทเนียมขนาดใหญ่ผ่านกระบวนการอัดรีดจนออกมาเป็นท่อกลวงครับ ซึ่งทำให้ท่อแบบนี้แข็งแรงกว่าท่อที่ทำจากแผ่นไทเทเนียม ปกติแล้วผู้ผลิตจักรยานแฮนด์เมดรายเล็กๆ จะไม่มีงบพอจะซื้อท่อไทเนียมที่ทำโดยการอัดรีด มักจะซื้อท่อที่ทำจากแผ่นไทเทเนียมมาผลิตรถมากกว่า ซึ่งความทนทานก็จะน้อยกว่าครับ แต่ราคาก็ถูกกว่าเช่นกัน

10. ผมดีใจที่ได้ลองปั่นถนนกรุงเทพ

เพราะมันไม่ได้ราบเรียบสนิทเหมือนในหลายๆ ประเทศครับ มีทั้งหลุม บ่อ ถึงจะเป็นถนนลาดยางก็ยังมีความสะเทือน จุดเด่นของไทเทเนียมคือการที่มันซับแรงสะเทือนได้ดีมาก ทำให้ได้ฟีลลิงการขี่ที่สมูทตลอดเวลาครับ ขณะเดียวกันก็ตอบสนองแรงได้ดี ไม่ย้วย และไม่ช้าเหมือนที่หลายๆ คนคิด

เวลาคนทำว่าจักรยาน Moots เป็นยังไง เราก็ไม่รู้จะอธิบายยังไงให้เข้าใจ ได้แต่บอกว่า ให้ลองไปปั่นดูสักครั้งสิ เวลาเราถามทุกคนที่ได้ลองก็ยังไม่มีใครบอกว่าไม่ชอบนะครับ!

11. เราอยากทำจักรยานที่ดีที่สุดที่เราจะทำได้

หลายคนมองว่าจักรยานของเราเป็นจักรยาน “ในฝัน” เป็นอะไรที่นักปั่นอยากจะมีให้ได้สักคันในชีวิต ซึ่งมันมาจากคุณภาพของงานและความพยายามต่อเนื่องเกือบสี่สิบปีของเราครับ เราอยากจะทำจักรยานที่ดีขึ้นตลอดเวลา ความตั้งใจนี้เป็นเสมือนไฟให้ทีมของเราอยากตื่นเช้ามาทำงานทุกวัน

เราไม่เคยเปลี่ยนแปลงเพียงเพื่อเพราะต้องเปลี่ยน จักรยานของเราอาจจะไม่ได้ดูล้ำสมัยหรอกครับ แต่เราอยากให้มันอยู่กับเจ้าของรถไปทั้งชีวิต เราอยากให้เขาภูมิใจกับมัน ยังคิดว่ามันเป็นจักรยานที่ดีเสมอ ถึงแม้เวลาจะผ่านไปสิบปีและเทคโนโลยีจะเปลี่ยนแปลงไปตามกาลเวลา